Σύνδρομο Εκτινασσόμενου Δακτύλου (Trigger Finger) – Αίτια, Συμπτώματα και Αντιμετώπιση
Το σύνδρομο εκτινασσόμενου δακτύλου, γνωστό και ως στενωτική τενοντοελυτρίτιδα, είναι μια συχνή πάθηση του χεριού που προκαλείται από στένωση του τενόντιου ελύτρου στο οποίο κινούνται οι καμπτήρες τένοντες των δακτύλων. Το αποτέλεσμα είναι η δυσκολία στην κίνηση ενός ή περισσότερων δακτύλων, με χαρακτηριστικό σύμπτωμα την «εκτίναξη» του δακτύλου κατά την έκταση, όταν αυτό απελευθερώνεται ξαφνικά από την εμπλοκή.
Η πάθηση μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε δάκτυλο, συχνότερα όμως εντοπίζεται στον αντίχειρα, τον μέσο και τον δείκτη. Εμφανίζεται τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, με μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες μέσης ηλικίας και σε ασθενείς με συγκεκριμένα μεταβολικά ή ρευματολογικά νοσήματα.
Πώς λειτουργούν οι τένοντες των δακτύλων
Κάθε δάκτυλο κινείται με τη βοήθεια καμπτήρων τενόντων, οι οποίοι περνούν μέσα από τούνελ σχηματισμένα από το έλυτρο – ένα προστατευτικό κάλυμμα που επιτρέπει την ομαλή ολίσθηση του τένοντα. Όταν το έλυτρο στενέψει ή ο τένοντας παρουσιάσει φλεγμονή και πάχυνση, δημιουργείται τριβή και εμπόδιο στην κίνηση, οδηγώντας σε εμπλοκή του δακτύλου.
Αίτια και προδιαθεσικοί παράγοντες
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία του εκτινασσόμενου δακτύλου παραμένει άγνωστη. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της πάθησης:
- Επαναλαμβανόμενες κινήσεις των δακτύλων (π.χ. πληκτρολόγηση, χρήση εργαλείων, μουσικά όργανα)
- Χειρωνακτική εργασία ή υπερβολική χρήση του χεριού
- Σακχαρώδης διαβήτης (ειδικά όταν συνυπάρχουν μικροαγγειοπάθειες)
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα
- Υποθυρεοειδισμός
- Ουρική αρθρίτιδα
- Ηλικία και φύλο (συχνότερο σε γυναίκες άνω των 40)
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το σύνδρομο εντοπίζεται και σε παιδιά (συνήθως στον αντίχειρα), ως συγγενής ανωμαλία.
Συμπτώματα του εκτινασσόμενου δακτύλου
Τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά και διαφέρουν σε ένταση. Στα αρχικά στάδια, ο ασθενής μπορεί να παρατηρεί:
- Δυσκαμψία στο δάκτυλο, ιδιαίτερα το πρωί
- Πόνο ή ευαισθησία στην παλάμη, κοντά στη βάση του δακτύλου
- Αίσθημα τριξίματος ή «κλικ» κατά την κάμψη ή την έκταση
- Μηχανική εμπλοκή του δακτύλου – δυσκολία να τεντωθεί ή να λυγίσει
- Απότομη “εκτίναξη” του δακτύλου όταν ξεπεραστεί το εμπόδιο
- Οίδημα ή μικρό εξόγκωμα (οζίδιο) στην παλάμη
Σε προχωρημένες περιπτώσεις, το δάκτυλο μπορεί να παραμένει μόνιμα λυγισμένο και να απαιτεί τη βοήθεια του άλλου χεριού για να εκταθεί.
Διάγνωση
Η διάγνωση βασίζεται αποκλειστικά στο κλινικό ιστορικό και τη φυσική εξέταση του χεριού. Ο γιατρός εντοπίζει το σημείο εμπλοκής, ψηλαφά τυχόν πάχυνση στην πορεία του τένοντα και ελέγχει την κινητικότητα του δακτύλου. Δεν απαιτούνται απεικονιστικές ή αιματολογικές εξετάσεις για τη διάγνωση.
Αντιμετώπιση – Συντηρητική θεραπεία
Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τη διάρκειά τους. Σε ήπιες περιπτώσεις, η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει:
- Αποφυγή καταπόνησης του χεριού και αλλαγή δραστηριοτήτων
- Χρήση νάρθηκα, κυρίως τις νυχτερινές ώρες, για ακινητοποίηση του δακτύλου σε έκταση
- Ασκήσεις διατάσεων για τη διατήρηση του εύρους κίνησης
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
- Τοπική έγχυση κορτιζόνης στο έλυτρο του τένοντα – παρέχει ύφεση των συμπτωμάτων στο 50-60% των ασθενών
Αν και η συντηρητική θεραπεία έχει καλά ποσοστά επιτυχίας, τα συμπτώματα συχνά υποτροπιάζουν μετά από κάποιο διάστημα, ειδικά σε ασθενείς με διαβήτη ή πολλαπλή προσβολή δακτύλων.
Χειρουργική θεραπεία
Όταν η πάθηση δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική αγωγή ή όταν το δάκτυλο παραμένει μόνιμα μπλοκαρισμένο, προτείνεται η χειρουργική αποσυμπίεση.
Υπάρχουν δύο βασικές τεχνικές:
1. Διαδερμική απελευθέρωση
Γίνεται με βελόνα υπό τοπική αναισθησία. Ο γιατρός διανοίγει το έλυτρο χωρίς τομή. Δεν συνιστάται ευρέως λόγω κινδύνου τραυματισμού παρακείμενων νεύρων.
2. Ανοικτή χειρουργική αποσυμπίεση
Η πλέον ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος. Πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία μέσω μικρής τομής στην παλάμη (~1,5 εκ.). Ο χειρουργός διατέμνει το στενωμένο έλυτρο, επιτρέποντας την ελεύθερη κίνηση του τένοντα. Η διάρκεια του χειρουργείου είναι 10–15 λεπτά και δεν απαιτείται νοσηλεία.
Μετεγχειρητική πορεία και αποκατάσταση
Μετά την επέμβαση:
- Ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι την ίδια ημέρα
- Η χρήση του χεριού επιτρέπεται άμεσα για ελαφριές δραστηριότητες
- Τα ράμματα αφαιρούνται σε 10–15 ημέρες
- Ο πόνος και το κλείδωμα υποχωρούν άμεσα
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, συνιστάται φυσικοθεραπεία για την αποκατάσταση πλήρους κίνησης
Η επέμβαση παρουσιάζει υψηλά ποσοστά επιτυχίας και πολύ χαμηλό ποσοστό υποτροπής.
Πηγές:
1. Brozovich N, Agrawal D, Reddy G. A Critical Appraisal of Adult Trigger Finger: Pathophysiology,
Treatment, and Future Outlook. Plast Reconstr Surg Glob Open. 2019;7(8):e2360. Published 2019 Aug 8.
doi:10.1097/GOX.0000000000002360
2.Vasiliadis AV, Itsiopoulos I. Trigger Finger: An Atraumatic Medical Phenomenon. J Hand Surg Asian Pac
Vol. 2017;22(2):188‐193. doi:10.1142/S021881041750023X
3.https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/trigger-finger
4.Βιβλίο : Lippincott's primary care orthopaedics (2nd edition)
