Πρόκειται για την πιο κοινή αιτία εμφάνισης πόνου στο πέλμα. Η πελματιαία απονεύρωση είναι ένα στρώμα συνδετικού ιστού κάτω από το δέρμα που καλύπτει το πέλμα από την πτέρνα μέχρι τη βάση των δάκτυλων. Ρόλος της είναι η απορρόφηση των φορτίων που δέχεται το πόδι καθώς και η στήριξη της ποδικής καμάρας. Η χρόνια επαναλαμβανόμενη φόρτιση εθεωρείτο πως προκαλούσε ερεθισμό και τελικά φλεγμονή αυτού του ιστού. Νεότερες μελέτες δείχνουν πως η εμφάνιση της πελματιαίας απονευρωσίτιδας δεν είναι αποτέλεσμα φλεγμονής αλλά εκφύλισης και μικρορήξεων στην απονεύρωση. Στο 45-85% των περιπτώσεων συνοδεύεται από την λεγόμενη άκανθα της πτέρνας. Πρόκειται για μια οστική προσεκβολή για την εμφάνιση της οποίας έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες. Συνδέεται στενά με την πελματιαία απονευρωσίτιδα καθώς έχουν κοινούς αιτιολογικούς παράγοντες, δεν σχετίζεται όμως με την εμφάνιση πόνου.
ΑΙΤΙΑ
Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι αποτέλεσμα χρόνιας υπερβολικής πίεσης που προκαλεί βλάβη στην απονεύρωση. Οι παράγοντες που προδιαθέτουν στην εμφάνιση της νόσου χωρίζονται σε ενδογενείς (χαρακτηριστικοί του ατόμου) και εξωγενείς (από το περιβάλλον).
- ΕΝΔΟΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ:
- Ηλικία : Η αύξηση της ηλικίας αυξάνει και την προδιάθεση για τραυματισμό
- Παχυσαρκία
- Ανατομικοί και εμβιομηχανικοί παράγοντες του αυξάνουν την τάση στην απονεύρωση:
- Σφικτοί μυς γάμπας (γαστροκνημίου)
- Βραχύς αχίλλειος τένοντας
- Πλατυποδία ή αυξημένη ποδική καμάρα
- Υπερπρηνισμός του ποδιού(υπερβολική στροφή προς τα έσω)
- Περιορισμένη πελματιαία κάμψη
- Αδύναμοι μύες ποδιού
- ΕΝΔΟΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ:
- Αθλήματα με επαναλαμβανόμενη φόρτιση του ποδιού (πχ τρέξιμο),αύξηση της έντασης ή της συχνότητας της προπόνησης
- Άσκηση σε σκληρές επιφάνειες με ακατάλληλα υποδήματα που δεν προσφέρουν επαρκή στήριξη
- Παρατεταμένη ορθοστασία
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Το σύμπτωμα για το οποίο προσέρχονται οι ασθενείς στον γιατρό είναι ο πόνος στην πελματιαία επιφάνεια της πτέρνας. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι η εμφάνιση μόλις ο ασθενής κάνει τα πρώτα βήματα το πρωί. Αυτό συμβαίνει γιατί το βράδυ κοιμόμαστε με το πόδι σε κάμψη με αποτέλεσμα η απονεύρωση να χαλαρώνει. Η απότομη διάτασή της το πρωί προκαλεί τον πόνο ο οποίος μόλις ζεσταθεί το πόδι υφίεται. Έξαρση του πόνου παρατηρείται επίσης μετά την ολοκλήρωση δραστηριοτήτων που απαιτούν παρατεταμένη ορθοστασία ή μετά από άσκηση. Η πελματιαία απονευρωσίτιδα μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από συμπτώματα που μπορεί να επηρεάσουν την καθημερινή ζωή του ατόμου. Ορισμένα από τα κοινά συμπτώματα της πελματιαίας απονευρωσίτιδας περιλαμβάνουν:
- Πόνος στο πέλμα του ποδιού, ιδιαίτερα στο σημείο όπου βρίσκεται η απονευρωσίτιδα.
- Πόνος που επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων που απαιτούν να βρίσκεστε όρθιος ή να περπατάτε για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Πόνος κατά την αρχή της δραστηριότητας, που μετά από λίγο χρόνο εξαφανίζεται, μόνο για να επανέλθει μετά από λίγο χρόνο ξανά.
- Ευαισθησία στην αφή στο πέλμα του ποδιού.
- Πρήξιμο και φλεγμονή στην περιοχή της απονευρωσίτιδας.
- Αίσθηση καψίματος ή παρακμής στο πέλμα του ποδιού.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Το 90% των ασθενών ανταποκρίνεται επιτυχώς στην συντηρητική θεραπεία, χρειάζεται όμως επιμονή καθώς η ύφεση χρειάζεται μήνες. Τα συντηρητικά μέσα που χρησιμοποιούνται είναι:
Ξεκούραση: Συστήνεται η διακοπή δραστηριοτήτων που απαιτούν επαναλαμβανομένη υψηλής έντασης φόρτιση των ποδιών όπως είναι το τρέξιμο και υιοθέτηση ασκήσεων που δεν απαιτούν ορθοστασία (κολύμπι, ποδήλατο). Στα πλαίσια αυτά μπορεί να βοηθήσει και η απώλεια βάρους
- Παυσίπονα για τον πόνο για βραχύ χρονικό διάστημα
- Παγοθεραπεία: Συνδυάζεται με μαλάξεις της περιοχής, 3-4 φορές την ημέρα ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα παγωμένο μπουκάλι και να το κινήσει κατά μήκος του πέλματος
- Κατάλληλα υποδήματα: Υποδήματα με χοντρή σόλα ή ειδικά σιλικονούχα υποπτέρνια που ανυψώνουν την πτέρνα ανακουφίζουν από την πίεση
- Νυχτερινός νάρθηκας: Κρατά το πόδι σε ήπια έκταση κατά τη διάρκεια της νύχτας αποφεύγοντας την βράχυνση της απονεύρωσης που προκαλεί πόνο το πρωί κατά τα πρώτα βήματα
- Ασκήσεις για τέντωμα της απονεύρωσης και των μυών της γάμπας: Πρόκειται για απλές και πολύ αποτελεσματικές ασκήσεις που μειώνουν τον πόνο και που μπορεί να της κάνει ο ασθενής μόνος του. Αποτελούν το σημαντικότερο κομμάτι της θεραπείας.
- Κορτιζόνη: Είναι ισχυρός αντιφλεγμονώδης παράγοντας που προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο (έως και 3 μήνες). Δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί επανειλημμένα καθώς υπάρχει κίνδυνος ρήξης της απονεύρωσης ή ατροφίας του λίπους του πέλματος.
- Κρουστικοί υπερήχοι (ESWT): Πρόκειται για μια μη επεμβατική μέθοδο στην όποια υψηλής ενέργειας κύματα προκαλούν μικροτραυματισμό και διέγερση της επουλωτικής διεργασίας της απονεύρωσης.
Χειρουργική θεραπεία
Στις περιπτώσεις στις οποίες δεν υπάρχει ικανοποιητική ανταπόκριση του ασθενούς στα παραπάνω μέτρα μετά από μια μακρά περίοδο ( περίπου 12 μήνες) εφαρμογής τους , προτείνεται χειρουργική επέμβαση. Δύο είναι οι τύποι επεμβάσεων που γίνονται:
1.Επιμήκυνση γαστροκνημίου: Γίνεται σε περιπτώσεις όπου οι μυς της γαστροκνημίας (γάμπας) είναι σφικτοί και αυξάνουν την τάση της απονεύρωσης. Η επέμβαση γίνεται ενδοσκοπικά δηλαδή με μια τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητας.
2.Μερική απελευθέρωση της πελματιαίας απονεύρωσης: Διατομή της απονεύρωσης, γίνεται συνήθως ανοικτά για αποφυγή τραυματισμού νευρών.
