Η άρθρωση του γόνατοςείναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος και πιο πολύπλοκη σε λειτουργίαάρθρωση στο σώμα. Αποτελείταιαπό 3 οστά -το μηριαίο, την κνήμη και την επιγονατίδαόπου για την αρμονικήλειτουργία της δρουν συνεργικάανατομικάστοιχεία που εξασφαλίζουν την σταθερότητά της. Αυτάείναι οι σύνδεσμοι, θύλακοι, μηνίσκοι (στατικά) και οι μύες της περιοχής(δυναμικά). Στα πλάγια του γόνατος η συγκράτηση των οστών στην άρθρωσηγίνεταικυρίωςαπό 2 συνδέσμους τον έξω και έσω πλάγιο. Ο έσω συνδέει το μηριαίο με την κνήμηενώ ο έξω το μηριαίο με την περόνη. Προστατεύουν την άρθρωσηστον πλάγιο άξονα από την υπερβολική παρεκτόπιση προς τα έξω(απαγωγή) και προς τα έσω (προσαγωγή) καθώς επίσης προσφέρουνσταθερότητα στις στροφικέςκινήσεις.
Πώς γίνεται ο τραυματισμός των συνδέσμων;
Η κάκωση του έσω πλάγιουσυνδέσμουγίνεταιείτε με άμεση πλήξη του γόνατοςαπό την έξωμεριάοπότε το γόνατο μετακινείται βίαια προς τα έσω είτε χωρίς επαφή (noncontact)απόαπότομη στροφή του μηρού προς τα έσω με το πόδικαθηλωμένο. Σεστροφικήκίνησηκατά τον τραυματισμό μπορεί να επέλθει ρήξη και του πρόσθιουχιαστού και τουέσω μηνίσκου (ατυχής τριάδα Donoghue). Η ρήξη τουέξωπλάγιουσυνδέσμουείναι πιο σπάνιαδιότι η εσωτερική μεριά του γονάτουείναι πιο προστατευμένηλόγω του άλλου ποδιού. Γίνεταιεπίσης με άμεσοτραύμαστην έσω πλευρά του γόνατος και βίαιη μετακίνησή του προς τα έξω ή με πτώση από ύψος με τα γόνατα λυγισμένα και απώλεια της ισορροπίας. Σπάνια είναιμεμονωμένηαυτή η ρήξη λόγω της ιδιαίτερης ανατομίας της περιοχής, συνήθωςεπηρεάζονται και άλλαστοιχεία(πχ τένοντες, περονιαίο νεύρο) γεγονός που καθιστά πιο έντονη την συμπτωματολογία. Οι ρήξειςανάλογα με την σοβαρότητά τους ταξινομούνται σε 3 βαθμίδες:
Βαθμός 1:Μικρή βλάβη στον σύνδεσμο με ελαφρά διάταση
Βαθμός 2:Μερική ρήξη του συνδέσμου, έχειυποστείχαλάρωση
Βαθμός 3:Πλήρης ρήξη του συνδέσμου με αστάθεια στο γόνατο.
Τι συμπτώματα προκαλεί η ρήξη τους;
Τα συμπτώματα που εμφανίζονταιείναι τα εξής:
- Πόνοςκατά την πίεση της έξω ή έσωπλευράς του γόνατοςανάλογα με το ποιος σύνδεσμοςέχειυποστείρήξη
- Οίδημα στην θέση του τραύματος
- Περιορισμός των κινήσεων της άρθρωσης
- Αίσθημα αστάθειας (πως το γόνατο δηλ δεν μπορεί να συγκρατήσει το βάρος του σώματος)
Πώςγίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωσηγίνεται με την λήψη του ιστορικού στην οποίααναφέρεταισυνήθωςτραυματισμός, την κλινική εξέταση και απεικονιστικέςμεθόδους. Κατά την κλινική εξέταση διεξάγονταιειδικέςδοκιμασίεςαπαγωγής ή προσαγωγής(ανάλογα με τον σύνδεσμο) όπου σε περίπτωση ρήξηςγίνεται αντιληπτό το άνοιγμα της άρθρωσης στην έσω ή έξω μεριά του γόνατος. Σε ρήξη του έξωσυνδέσμουεξετάζεται πάντα και τοπερονιαίονεύρο. Η ακτινογραφία μπορεί να αναδείξεικάποιοκάταγμαή με συγκεκριμένες λήψεις το άνοιγμα μεταξύ των οστών από την ρήξη ενώεξέτασηεκλογήςθεωρείται η μαγνητική τομογραφία η οποίααπεικονίζειευκρινώς τους συνδέσμους και τα υπόλοιπαμαλακάμόρια.
Ποιές θεραπείες υπάρχουν;
Γενικά μεμονωμένες ρήξεις(βαθμός 1,2) χωρίςάλλουςτραυματισμούς (πχ ρήξηπροσθίουχιαστού) ή αστάθεια στο γόνατο αντιμετωπίζονταιεπιτυχώς με συντηρητικήθεραπεία:
- ΜΣΑΦ (μη στεροειδήαντιφλεγμονώδη) για τον πόνο
- Χρήσηλειτουργικούνάρθηκα για 4-6 εβδομάδες. Επιτρέπει την κάμψη-έκταση του γόνατοςαλλά το προφυλάσσειαπό τις πλαγιέςκινήσεις
- Παγοθεραπεία πολλέςφορές την ημέραεπί 15-20 λεπτά με μεσοδιαστήματα 1 ώρας
- Ασκήσειςγιαενίσχυσητετρακεφαλου
Σε σύνθετες κακώσεις με πλήρη ρήξη και σημαντική αστάθεια του γόνατος επιλέγεται η χειρουργική προσέγγιση.Περιλαμβάνειδιάφορεςτεχνικές με συρραφή του συνδέσμου ή επανακατασκευή του με χρήσημοσχεύματος (πχ από τον ημιτενοντώδη) από τον ίδιο τον ασθενή ή δοτή.
Η επάνοδος στις πλήρεις δραστηριότητες πχ συμμετοχή σε ένα άθλημα γίνεται σταδιακά αφού έχει πρώτα ανακτηθεί το εύρος κίνησης της άρθρωσης.
Πηγές:
1.Buyukdogan K, Laidlaw MS, Miller MD. Surgical Management of the Multiple-Ligament Knee Injury. Arthrosc Tech. 2018;7(2):e147‐e164. Published 2018 Feb 1. doi:10.1016/j.eats.2017.08.079
2.Naqvi U, Sherman Al. Medial Collateral Ligament (MCL) Knee Injuries. [Updated 2019 Jun 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK431095/
3.https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/collateral-ligament-injuries/
4.Βιβλιο: Ορθοπαιδική χειρουργική Ιωάννης Πουρνάρας
5.Βιβλίο: Essential orthopedics, principle and practice, M. K. Varshney